Podrażnienie zakończeń nerwu błędnego dochodzących do serca, np. naparstnicą, piłokarpiną i innymi jadami doprowadza również do zwolnienia czynności serca. Zwolnienie czynności serca może powstać na drodze odruchowej przez odruchowe podrażnienie niższych i wyższych ośrodków nerwu błędnego. Widzimy to np. przy uciskaniu gałek ocznych lub zatoki szyjnej, w niektórych chorobach żołądka, wątroby i innych narządów. Zwolnieniu czynności serca w związku z podwyższeniem napięcia nerwów błędnych towarzyszy zwykle niemiarowość oddechowa. Zwolnienie czynności serca może również powstać na tle zmniejszonego automatyzmu węzła zatokowego jako sprawy następczej po przebyciu rozmaitych chorób, zwłaszcza zakaźnych i zatruć. W tych przypadkach jednak bierze udział również układ wegetatywny, to jest nerw błędny. Prócz tego ciała chemiczne, jak np. chinina i nikotyna, oraz barwniki żółciowe, bezpośrednio obniżają pobudliwość węzła zatokowego i nerwowo-mięśniowych elementów serca. Ten typ zwolnienia czynności serca mający swoje źródło w obniżeniu pobudliwości węzła zatokowego różni się od zwolnienia pochodzenia nerwowego tym, że nie występuje niemiarowość oddechowa i zwolnienie serca nie znika po podaniu małych dawek atropiny. [przypisy: osłabienie icd 10, fonoholizm, santorini trąbki ]